Dürtü kontrol bozuklukları, bireylerin kendine ve çevresine zarar verebilecek, aşırıya kaçan davranışlarını engel olamaması ve bu davranışları yapmak için büyük bir istek duyması durumudur. Dürtü kontrol bozukluğu olan bireyler, yanlış olduklarını bildikleri davranışı o kadar çok yapmak isterler ki zihinleri devamlı olarak yapmak istedikleri o davranıştadır, başka bir şey düşünemez duruma gelirler.
Dürtü kontrol bozukluğu olan kişiler genellikle rahatsızlıklarını çevrelerinden gizler. Bazı durumlarda aile bireyleri bile bu rahatsızlığa sahip olduklarını bilmez. Hastalığın üzerlerinde yaratmış olduğu dürtüleri bir dereceye kadar bastırmaya çalışır, hayatlarını normal düzeyde devam ettirmeye devam ederler. Ancak belli bir noktadan dürtüye direnmekte zorlanırlar ve hayatları etkilenmeye başlar. Örneğin bir şeyler çalma dürtüsüne sahip kişiler arkadaşlarının eşyalarını çaldıkları için arkadaşlık ilişkileri zedelenir.
Dürtü kontrol bozukluğuna sahip bireyler hastalığı kendi başlarına atlatabileceklerine inanırlar. Sonuna kadar direnip kendilerinde dürtüye sebep olan davranışı bir daha yapmayacaklarını düşünürler. Ancak gerçekten bir tedavi olmadıkları sürece bu dürtü kendini tekrarlamaya devam eder. Bir kez daha aynı davranışı yapan bireyler kendilerini daha kötü ve mutsuz hissederler. Bu durum kişilerde depresyon gibi başka psikolojik rahatsızlıkların ortaya çıkmasına sebep olabilir.
Dürtü Kontrol Bozukluklarının Nedenleri
Dürtü kontrol bozukluklarının nedeni tam olarak bilinmemektedir. Uzmanlarca bu hastalığın kişilik özellikleri, genetik ve çevresel faktörler gibi nedenler ile ortaya çıktığı düşünülmektedir.
Dürtü kontrol bozuklukları, beyin hasarı gibi fiziksel bir olayın ardından da ortaya çıkabilir. Kaygı bozukluğu, yeme ve uyku bozuklukları da dürtü kontrol bozukluğuna sebep olabilecek rahatsızlıklardır.
Madde ve alkol kullanımı dürtü kontrol bozukluklarının belirtilerinin ve kişilerin hissettiği dürtülerin daha da kötüye gitmesine sebep olabilir.
Dürtü Kontrol Bozuklukları Nelerdir?
Dürtü kontrol bozuklukları şu şekildedir;- Kleptomani(çalma hastalığı)
- Trikotillomani(saç yolma hastalığı)
- Piromani(kasıtlı yangın çıkarma)
- Binge (takıntılı) yeme bozukluğu
- Patolojik cilt yolma
- Patolojik kumar oynama
- Aralıklı patlayıcı bozukluk(saldırganlık dürtüsü)
- Nemfomani (kompulsif cinsel davranış)
- Oniomania (kompulfıf alışveriş yapma)
- Kasten kendine zarar verme
- İnternet bağımlılığı
Dürtü Kontrol Bozukluklarının Ortak Özellikleri
Dürtü kontrol bozuklukları, özellik bakımından birbirinden farklı rahatsızlıklardır. Ancak bu hastalıklara sahip bireylerin gösterdiği bazı ortak davranış kalıpları da mevcuttur. Bunlar;- Yapılmaması gerek davranışı yapma isteğini kontrol edememe
- Yapılan davranışın yanlış ve olumsuz sonuçlar yaratabilecek bir davranış olduğu bilindiği halde tekrar tekrar yapmaya devam etme
- Sorunlu olan davranışı yapmamak için çabalanmasına rağmen o davranışı yapmama konusunda başarısız olma
- Sorunlu davranışı yaparken haz alma